De Oude Slagerij

In het pand Hogestraat 19 in Loppersum, ook wel bekend als De Oude Slagerij werden, in voorbereiding op de versterking enkele zogenaamde sleutelstukken teruggevonden. Sleutelstukken zijn sierelementen die in de 16e en 17e eeuw werden gebruikt om de vloerbalken bij de muuroplegging te ondersteunen. De teruggevonden sleutelstukken kunnen worden gedateerd rond 1625. Voorlopig onderzoek wijst op een mogelijk op een nog oudere datering van het pand, zo is het dak een zogenaamde sporenkap die uit rechthoekig gekapte eiken sporen bestaat. Historisch onderzoek moet meer duidelijkheid geven over de geschiedenis van het pand, maar het zal duidelijk zijn dat de voormalige slagerij na de Petrus & Pauluskerk een van de oudste panden in Loppersum is.

Lees hierover meer in de bijlage.

De voorgevel van het pand, die rond 1900 vernieuwd werd; let op de charmante kozijnen met de mooie afgeronde bovendorpels
Een van de achter de plafonds ontdekte sleutelstukken, te dateren rond 1620. Bijzonder is de geschulpte rand (de inkepinkjes aan de onderzijde), dit komt niet veel voor in de regio en is een typische 16e-eeuwse versiering)

Het historisch onderzoek van de Oude Slagerij is vrijwel afgerond. Binnenkort vindt het dendrochronologisch onderzoek van de dakconstructie plaats waarna we medio november het onderzoeksrapport verwachten. Het bouwhistorisch onderzoek en het archiefonderzoek zal meer duidelijkheid geven over de geschiedenis van het pand aan de Hogestraat 19, maar ook over de omliggende gebouwen en over het werken en wonen in Loppersum in de middeleeuwen.

Op het Kadastraal Minuutplan uit 1830 is ‘De Oude Slagerij’ reeds aangegeven, de verkaveling is sindsdien weinig veranderd, wat er ook op duidt dat de andere panden aan de Hogestraat en Lagestraat die op deze kaart zijn aangegeven honderden jaren oud kunnen zijn (copyright Rijksdienst Cultureel Erfgoed)

Het belang van het onderzoek
De nieuwe eigenaar, Wereldwinkel Loppersum, werkt actief mee aan het onderzoek evenals de aannemer die voor de versterking gecontracteerd is . Via de provinciale monumentenorganisatie Libau is er contact gelegd met Marcel Verkerk, een bouwhistorisch onderzoeker die het proces zal gaan begeleiden. Om het onderzoek naar en het behoud van de historische onderdelen te kunnen realiseren is er geld nodig, geld dat de Historische Vereniging Loppersum en de Wereldwinkel niet hebben.

De Gemeente Eemsdelta heeft toegezegd de kosten van het historisch onderzoek te betalen. Mede daardoor kan nu de bouwgeschiedenis van dit, mogelijk uit de 16e eeuw daterende pand, worden vastgelegd. Een belangrijk besluit omdat door de versterkingsopgave al zoveel van de geschiedenis van Loppersum verloren gaat. De NCG (nationaal Coördinator Groningen) heeft helaas niets van zich laten horen. De betrokkenheid van de gemeente Eemsdelta en de NCG zijn cruciaal om ook in de toekomst een dergelijk onderzoek te kunnen realiseren.

Dendrochronologisch onderzoek De Oude Slagerij

De stichting Erfgoed Loppersum heeft een dendrochronologisch onderzoek laten uitvoeren naar de ouderdom van de houtconstructie van ‘De oude Slagerij’ in Loppersum. Dit onderzoek was noodzakelijk om de resultaten uit het bouwhistorisch onderzoek, dat door Marcel Verkerk is uitgevoerd, te kunnen duiden.

Het onderzoek in het pand, dat eind februari a.s. als Wereldwinkel in gebruik wordt genomen, laat een interessante ontwikkeling zien met bouwsporen uit verschillende perioden. Het dendrochronologisch onderzoek heeft aangetoond dat het hout van de vloerbalken van de verdiepingsvloer, en het hout van de muurplaten en daksporen van het achterste deel van het pand dateren uit de tweede helft van de 16e eeuw (zie overzicht). Gebruikelijk is dat eikenhout binnen twee jaar na kap wordt verwerkt. Daar het om de hoofdconstructie van het pand gaat, kan geconcludeerd worden dat Hogestraat 19 in die periode moet zijn gebouwd. Uit een vergelijking van de jaarringen van het onderzochte hout met andere monsters kon ook de herkomst van het hout worden achterhaald, namelijk uit een gebied dat tussen Lübeck en Hamburg ligt. Veel hout dat in deze periode in het noorden van Nederland werd gebruikt is afkomstig uit dit gebied. Het hout werd via de Elbe naar Harburg (de stapelplaats aan de Elbe tegenover de stad Hamburg) gevlot en van daaruit met schepen naar Groningen vervoerd.

Lees het hele verhaal in de bijlage: